محمد ئەمین زەكی (1880-1948) مێژوونوس و زانای به‌ناوبانگی كورد
محمد ئەمین زەكی (1880-1948) مێژوونوس و زانای به‌ناوبانگی كورد لە كتێبی (تاریخ سلیمانی وَوڵاتی دوری زور قدیمه‌وه تا اولی احتلال 1918)كه باس لە موێژوی وڵاتی سلێمانی دەکات هەر له سه‌رده‌می پێش ئیسلامەوە تا سه‌ره‌تای هاتنی ئیسلام وە تا ده‌گاته چه‌رخی حكومه‌ته‌كانی (به‌به) و به تایبه‌ت دامه‌زراندنی شاری سلێمانی و میره‌كانی بابان به‌گشتی و پاشان له […]
شێخی سیراجەدینی یەکەم داوای تەزبیحێک بە دیاری لە مەولەوی دەکات.
ئەبێت چ ساتێکی جوان و ناسک بوبێت کاتێک شێخی سیراجەدینی یەکەم داوای تەزبیحێک بە دیاری لە مەولەوی دەکات و مەولەویش لەگەڵ تەزبیحەکەدا ئەم هۆنراوەش بەدیاری بۆ شێخەکەی دەنێرێت. جیلوەی جەلای جـام دڵـەی پڕ جە گەردفەرمات پـەی تـەزبـێح ها ڕەوانـەم كەرد(2)پـەری تـۆ خـاسەن هەر شام تا سـەحـەرهـەر ژمـارەی وەصـڵ باڵای دڵـبـەر كـەر(3)نەك چون من و ضوو […]
كه‌شكۆڵ و ده‌ستخه‌ت
هه‌رگیز پرسیارت له‌خۆتكردووه ئه‌وكه‌شكۆڵ و ده‌ستخه‌تانه‌ی كه هۆنراوه‌كانی شاعیرانی كورد به گشتی و هۆنراوه‌كانی (مه‌وله‌وی) به‌تایبه‌تی له‌خۆده‌گرن چۆن و به چ هه‌وڵ و ماندوبونێك له‌كاتی خۆیدا كۆكراونه‌ته‌وه و نووسراون یانه به‌چ هه‌وڵ و سه‌لیقه و نه‌فه‌س درێژییه‌ك ساغ ده‌كرێنه‌وه و لێكۆڵینه‌وه‌یان له‌سه‌ر ده‌كرێت هه‌روه‌ك ئه‌م كه‌شكۆڵه‌ی ئه‌مڕۆ پێتان ده‌ناسێنین كه له لایه‌ن مامۆستای مه‌وله‌وی ناس […]
مه‌وله‌وی له‌وسفێكی داهێنانكاری كه‌م وێنه‌ی ده‌ست و خامه‌ی زێڕینی خۆی باس له‌وپیتانه ده‌كات كه گه‌وهه‌ر ئاسا له‌نێو ئه‌م ده‌ست و خامه و كاغه‌زه‌دا خۆی نمایش ده‌كات و ده‌فه‌رموێت:
پــەنج بی یـەن وە شەش ، شەش ڕوو كەرد نە پەنـجحــەریر نـــە مـابـەیـــن بـی یـــەن گــەوهــــەر ســــەنــج مامۆستای موده‌ریس به‌م شێوازه ڕاڤه‌ی ئه‌م شیعره ده‌كات . پێنج پەنجەكەم لە گەڵ قەڵەمەكەی دەستما بوون بە شەش. وە ئەم شەشە ڕوویان كردووەتە پێنج پەنجەكەی ترم ، قاقەزەكەیش لە بەینی ئەم دوو دەستەما بووە بە گەوهەر ڕێك خەر. […]
قـوربــان! قـوربـانــه‌ن جـه‌ژنـه‌ن شـادیـیه‌ن ده‌س نــــه‌گــه‌رده‌نـه‌ن، رۆی ئـــــازادیـیـه‌ن
جه‌ژنتان پیرۆزبێت و هه‌موو ساتێكتان هه‌ر جه‌ژن و هه‌موو جه‌ژنێكتان به خۆشی، ئه‌م قه‌سیده‌یه‌ی حه‌زره‌تی مه‌وله‌وی جه‌ژنه‌پیرۆزه‌ی ئێمه‌یه بۆ ئێوه‌ی خۆشه‌ویست: قـوربــان! قـوربـانــه‌ن جـه‌ژنـه‌ن شـادیـیه‌نده‌س نــــه‌گــه‌رده‌نـه‌ن، رۆی ئـــــازادیـیـه‌نهه‌ی! ده‌س بۆس، ده‌س بۆس، وه‌ش نیگارانه‌نخــه‌یر! پــابۆس پــابۆس، خــاتــری خـــارانه‌ن(كــۆن؟ كــوشـتـێو باردێ!) گوڵ جــه‌مینانه(هـه‌ی سـه‌ر، هـه‌ی ئـه‌رواح) دڵخه‌میـنانــه.هه‌ركــه‌س گــیـان وه‌كــه‌ف په‌ی نیگارێوه‌نهــــــه‌ریــه‌ك قــوربـــانــی وه‌فــادارێــوه‌نسـیـــوای ســه‌ودایــی هه‌راســانـــه‌كـــه‌تمــه‌حــرووم جــه […]
دڵ یـه‌نـد وه ئـایر دووری ی تـۆ تـاوان ســا ڕاســه‌ن كــزه‌ش وه لات نـه‌یـاوان؟
له خه‌یاڵێكی پڕ له خۆشه‌یستی و هاوڕێیه‌تی، دوور له‌و ئازیزانه‌ی كه سه‌رده‌مانێك پێكه‌وه‌بوون و شكار و سه‌یران و یادگارییان پێكه‌وه هەبووە و ئێستا هه‌ریه‌كه‌یان كه‌وتونه‌ته شوێنێك و بگره مه‌رگ زۆریانی لێك جیا كردۆته‌وه، ئازاری ئه‌م فیراقی یارانه ئاگری له دڵی مه‌وله‌وی به‌رداوه و یادی ئه‌و كات و ساتانه ده‌كاته‌وه خه‌رمانێك له وه‌فا پێشكه‌ش ده‌كات..دڵ یـه‌نـد […]
خـورشید سـه‌مای شـیـریـن جـه‌مـاڵان ڕه‌شــك ئـه‌فـزای گـرۆی دیـده غـه‌زاڵان
خـورشید سـه‌مای شـیـریـن جـه‌مـاڵانڕه‌شــك ئـه‌فـزای گـرۆی دیـده غـه‌زاڵاندا‌نـه‌ی شـه‌و چـراغ خـه‌زانـه‌ی هـه‌سـتیمـه‌زه‌ی نـه‌شئـه‌ی عـه‌شـق باده پـه‌رستیده‌رگـای مه‌دیـنـه‌ی حـوسـن مه‌حـبووبـینوور ئه‌فزای دیده‌ی جه‌رگه‌ی یه‌عقووبیخـودا وه تـۆش دان بـاڵای عـه‌رعـه‌ریهـه‌ر لایـق وه تــۆن شــێـوه‌ی دڵـبـه‌ریكـــاڵای شــیـریــنـی وه بـاڵات بــریــانتـاس مـه‌حـبـووبـیـت نـه عـاڵـه‌م زڕیـاننـیـگـای خـوماریـت خـه‌مبـارم كـه‌رده‌نژار مــــــار ده‌رد وه دڵ دا بـــــه‌رده‌نبـه وێـنـه‌ی نـه‌چیــر زامــان ئـاوه‌رده‌مپه‌له په‌ل […]
جوانی و خۆبه‌كه‌مگرتن و عیشق و عیرفان و ئه‌ده‌ب له‌م هۆنراوه‌یه دا به جۆرێكی ناوهازه خۆی ده‌نوێنێ كه مه‌وله‌وی ده‌فه‌رموێت:
مــن كێنــان خامـــه‌ت وه یـــادم كه‌رده‌ن؟حوســـنت زیــاد بــۆ پـه‌ی دڵان بـه‌رده‌نجـــه‌مینت هــه‌ر سات نه جه‌لایێ بـۆهــه‌ر جــه‌لا په‌ی مــن وه بــه‌ڵایێ بـۆنــیم نیگــات ره‌فێــق تــیر ئه‌نــدازیی بۆدڵــه‌ی مــن نیـشــان وه جا‌نبـــازیی بــۆ مامۆستای موفتی زاده به‌م شێوازه مانای ده‌كات -كه كورته‌یه‌كی ماناكه‌یمان بۆ به‌ڕێزتان هه‌ڵبژاردووه- :من كێم و چ بایه‌خێكم هه‌یه كه پێنووست به یادمی […]
جه‌ژن رۆژێكی نوێیه له مانگی شه‌ووال به‌ڵام پێی ده‌ڵێن جه‌ژنی ڕه‌مه‌زان
جه‌ژن رۆژێكی نوێیه له مانگی شه‌ووال به‌ڵام پێی ده‌ڵێن جه‌ژنی ڕه‌مه‌زان، حه‌زره‌تی مه‌وله‌وی به‌هه‌ستێكی ناسك و كه‌موێنه باس له‌م بابه‌ته ده‌كات، كه له ڕاستیدا ئه‌م هۆنراوه‌یه نه‌ك هه‌ر بۆ جه‌ژن و بێ وه‌فایی ئازیز به‌ڵكوو بۆ زۆرینه‌ی كایه‌كانی ژیانی ڕۆژانه‌مان سودی لێ ده‌بینین جا بواری كار و سیاسه‌ت بێت یان هه‌ربوارێكی دیكه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی بێت ئه‌م […]
ڕۆژه‌ڵاتناسی به‌ناوبانگی ڕووسی مینۆرسكی له ئاهانگی هه‌زاره‌ی شاعیری گه‌وره‌ی فارس ئه‌بولقاسمی فیرده‌وسیدا وتوویه‌تی:
دووكه‌س هه‌ن له ئه‌ده‌بیاتی رۆژه‌ڵاتدا پله‌ی یه‌كه‌م و دووه‌میان داگیر كردووه:یه‌كه‌م: ئه‌بولقاسمی فیرده‌وسی و،دووه‌م: سه‌یید عه‌بدوڕڕه‌حیمی مه‌وله‌وی سه‌رچاوه (محه‌مه‌د عه‌لی قه‌ره‌داغی – دیوانی مه‌وله‌وی مه‌لا عه‌بدوڕه‌حیمی تاوگۆزی- -به‌رگی یه‌كه‌م-2015-لاپه‌ڕه 185-). تێبینی:فلاديمير مينورسكی (1877 – 1966 ز) ڕۆژهه‌ڵاتناسی ڕوسی كه پسپۆڕی لێكۆڵه‌ری مێژوویی فارسی و كوردی بووه.