کتێب
ئەو بەرهەمانەی کە لە شێوەی کتێبدا چاپکراون، بۆ زانیاری زیاتر دەربارەی بەرهەمەکە و بینینی کۆپی ئەلەکترۆنی کلیک بکە لە وێنە یاخود ناوی کتێبەکان.
 | (دیوان مه‌وله‌وی) و ڕۆحی مه‌وله‌وی پیكه‌وه - جلد أول | كردی | جلد اول این دیوان را برای اولین بار شاعر و اندنیشمند کرد، توفیق محمود حمزه آقا مشهور به پیره¬میرد ( 1896 تا 1950) در سال 1935 میلادی ( 1354 قمری) به عنوان مجموعه اشعار مولوی شاعر کرد جمع آوری کرده و به صورت ترجمه از کردی اورامی ( که در دیوانش به اصل از آن نام می برد) به کردی سورانی ( که در دیوانش به از آن به روح نام می برد) منتشر کرد. انتشار این اشعار با هر دو لهجه بود که در دو جلد منتشر شد. جلد اول آن 250 صفحه و جلد دوم 180 صفحه است. محتوای این دیوان: دیوان با دیباچه¬ای در رابطه با چاپ دیوان و معرفی مولوی شروع شده است. تنظیم اشعار آن به صورتی است که اشعار بر اساس کردی اورامی نوشته شده و در مقابل آن ترجمه سورانی قرار گرفته شده است. محتوای اشعار بیشتر در رابطه با طبیعت و مرثیه و مناجات و وصف نیکمردان صالح و نامداران دوران خود مولوی و جواب نامه هاست و برخی از اشعار هم رباعی هستند. نکته: هر دو جلد این دیوان در مرکز ژین ( به منظور توسعه تاریخ اسناد و روزنامه¬نگاری کردی) محافظت می شود و خوشبختانه فایل ( pdf) آن را به موسسه مولوی تقدیم کرده¬اند. |
 | (دیوان مه‌وله‌وی ) و ڕۆحی مه‌وله‌وی پێكه‌وه- جلد دوم | كردی | جلد اول این دیوان را برای اولین بار شاعر و اندنیشمند کرد، توفیق محمود حمزه آقا مشهور به پیره¬میرد ( 1896 تا 1950) در سال 1935 میلادی ( 1354 قمری) به عنوان مجموعه اشعار مولوی شاعر کرد جمع آوری کرده و به صورت ترجمه از کردی اورامی ( که در دیوانش به اصل از آن نام می برد) به کردی سورانی ( که در دیوانش به از آن به روح نام می برد) منتشر کرد. انتشار این اشعار با هر دو لهجه بود که در دو جلد منتشر شد. جلد اول آن 250 صفحه و جلد دوم 180 صفحه است. محتوای این دیوان: دیوان با دیباچه¬ای در رابطه با چاپ دیوان و معرفی مولوی شروع شده است. تنظیم اشعار آن به صورتی است که اشعار بر اساس کردی اورامی نوشته شده و در مقابل آن ترجمه سورانی قرار گرفته شده است. محتوای اشعار بیشتر در رابطه با طبیعت و مرثیه و مناجات و وصف نیکمردان صالح و نامداران دوران خود مولوی و جواب نامه هاست و برخی از اشعار هم رباعی هستند. نکته: هر دو جلد این دیوان در مرکز ژین ( به منظور توسعه تاریخ اسناد و روزنامه¬نگاری کردی) محافظت می شود و خوشبختانه فایل ( pdf) آن را به موسسه مولوی تقدیم کرده¬اند. |
 | دیوان مولوی | كردی | عالم و نویسنده بزرگ ماموستا ملا عبدالکریم مدرس مشهور به نامی ( 1990 میلادی تا 2005 میلادی) بعد از تلاشی چند ساله در رابطه با جمع آوری و نوشتن اشعار مولوی، سال 1961میلادی ( 1380 قمری) در 568 صفحه تمام اشعاری که جمع آوری کرده بود را تحت عنوان ( دیوان مولوی) منتشر کرد که می توان از آن به عنوان بزرگترین دیوان و بلکه نسخه مادر اشعار مولوی نام برد. محتوای این دیوان: ابتدا بحثی در رابطه با جمع آوری اشعار و افرادی که در این مهم همکاری کرده¬اند داشته و بعد در چند صفحه¬ای در مورد زندگینامه مولوی، ترتیب حروف الفبا، تعیین اولین حرف اشعار برای ترتیب ابیات و دلایل سرودن بعضی از اشعار توسط مولوی را آورده است. در ضمن برای سهولت در خوانش و فهم ابیات؛ با تحلیل معانی کلمات دشوار، شرح مفاهیم آن شعر را آورده است. |
 | دیوان مولوی | كردی | دیوانی مەولەوی تاوگۆزی له كۆكردنه‌وه و لێكۆڵینه‌وه و لێكدانه‌وه و له‌سه‌رنووسینی مامۆستا مه‌لا عبدالكریمی مدرسه و ، له چاپخانه‌ی سیدیانی مەهابات له ئێران چاپكراوه. له‌م … |
 | مولوی بزرگترین شاعر لاهوت و دانایی و محبوب اکراد در قرن نوزدهم | كردی | این کتاب تحقیق و بررسی چند قطعه از اشعار مولوی است که ماموستا ابوبکر شیخ جلال، متخلص به ا. ب هوری ( 1915 میلادی تا 1979میلادی) در سال 1972 میلادی در 68 صفحه چاپ و منتشر کرده است. علیرغم اینکه حجم کتاب نامبرده کوچک است ولی یکی از منابع مهم حوزه مولوی شناسی است. محتوای این کتاب: بحثی در مورد شعر و جایگاه شعر در میان ادبیات ملت¬های دیگر، خلاصه¬ای در رابطه با زندگینامه مولوی و تحقیق، بررسی و شرح چند قطعه از اشعار مولوی است. کتاب نامبرده بر روی این چند موضوع متمرکز شده است که عبارتند از: مولوی و عنبرخانم همسر مولوی، فلسفه، دین، بیان، رقص، می و نی و اشعار داستانی در شعرهای مولوی. |
 | دیوان مولوی جلد اول | كردی | دیوان مولوی ( سید عبدالرحیم معدومی) ترجمه اشعار مولوی بزرگ از کردی هورامی به کردی سورانی که به صورت نظم هم ترجمه شده است، توسط استاد بزرگ محمدامین اردلانی ( 1919 میلادی تا 2006میلادی) در سال 1986 میلادی کار ترجمه و آماده کردن آن به اتمام رسیده است، ولی به دلایلی، چاپ آن به سال 1991 میلادی به تاخیر افتاده که در نهایت در 452 صفحه جلد اول آن منتشر شده است. محتوای کتاب نامبرده در مورد مولوی و سخنان چند تن از شاعران و نویسندگان نامی کرد در مورد مولوی است. چند صفحه¬ای در مورد قدرت شعری مولوی و جایگاه مولوی در تصوف، تفاوت احساس ملی این شاعر و دلیل سرودن شعر به کردی هورامی است. بعد در مورد سرودن اشعار ترجمه شده سخن گفته و حرف اول اشعار را مبنای فهرست آنها قرار داده است. |
 | روح مولوی | كردی | جلد اول این کتاب را پیره¬میرد شاعر، در سال 1935 میلادی و جلد دوم را در سال 1940 میلادی به نام دیوان مولوی ( اصل و روح) منتشر کرده است که ترجمه اشعار مولوی از کردی هورامی به کردی سورانی است. بعد در سال 1960 میلادی کاکه¬ی¬فلاح برای بار دوم تنها بخش ترجمه شده آن را به کردی سورانی به نام روح مولوی منتشر کرد. برای بار سوم ( این چاپ) توسط ماموستا محمد حه¬مه باقی در دو جلد و در 236 صفحه¬ منتشر کرد که در سال 1993 میلادی نیز تجدید چاپ شد. محتوای کتاب: این کتاب مقدمه¬ای است درباره زندگی مولوی و ارتباط مولوی با دوستان، امرا و بزرگمردان و تلاش¬هایی که برای معرفی مولوی و بزرگداشت آن که در سالهای قبل انجام شده است. اشعار ترجمه شده مولوی که توسط پیره¬میرد شاعر از کردی هورامی به کردی سورانی ترجمه شده¬اند؛ آن هم با تغییر رسم الخط تعدادی از کلمات و آوردن فتحه و کسره و ویرایش تعدادی از اشتباهات تایپی و جداکردن تعدادی از اشعار که در چاپ¬های قبلی بر روی هم نوشته شده بودند. |
 | دسته گلی از گلزار ادب مولوی | كردی | این کتابچه توسط ماموستا محمدعلی قره¬داغی منتشر شده است. ایشان در این کتابچه چند دستخط جدید را منشتر کردند که در زمان نشر دیوان مولوی آنها را در دسترس نداشته و قبلا هم در هیچ یک از منابع مورد بحث قرار نگرفته¬اند؛ و بعد از تطبیق و تحقیق در مورد آنها، آنها را در سال 1978 میلادی در 48 صفحه و در قالب کتابچه¬ای از طریق مجله مجمع علمای کرد منتشر شد. محتوای این کتابچه: بعد از مقدمه و شرح دشواری¬های جمع¬آوری و تنظیم اشعار مولوی، در رابطه با منتشر شدن اشعار منتشرنشده و مناسبت نگارش آنها در هر دو دستخط مولوی و دستخط ملا فتاح کاگردله¬یی و تطبیق آنها با دیوان چاپ شده مولوی توسط ماموستا ملا عبدالکریم مدرس مطالبی نوشته است |
 | زندگی و آثار مولوی | كردی | این کتابچه را محمد ملا کریم به عنوان مقاله¬ای با درخواست جویس بلاو، فان براونیسن و عبدالله مردوخ نوشته است، همانطور عمر دزه¬یی و میشل ل. شویت آن را از کردی به انگلیسی ترجمه کرده¬اند و در شماره 5 مجله اسلامی دیگر در سال 1998منتشر کرده¬اند. ماموستا محمد ملا کریم خود مقاله¬ را به زبان کردی و در قالب کتابچه¬ای به عنوان فایل مجله کاروان در سال 2001 میلادی منتشر کرد. محتوای این کتابچه: بحثی کوتاه در رابطه با زندگی و آثار مولوی، انتشار شعری از مولوی برای اولین بار در مجلات و روزنامه¬ها، چاپ دیوان و آثارش توسط محی الدین صبری النعیمی کانیمشکانی، پیرمرد شاعر و ملا عبدالکریم مدرس، موضوع احساس در اشعار کردی مولوی و به کاربردن سونیت ( یعنی قافیه اول و نیمه بیت رباعی و قافیه دوم و چهارم نیم بیت آن که شبیه هم باشند) برای اولین بار در گفتار گورانی توسط مولوی و در پایان هم ارتباط شعری با زندگی مولوی و بحث در مورد حاشیه ها از محتویات کتاب نامبرده است. |
 | دیوان مولوی براساس نسخه چاپ شده ملا عبدالکریم مدرس | كردی | این کتاب توسط حسن گوران و محمد حجازی بازنویسی شده است. اضافه کردن مجموعه¬ای از آثار منتشر نشده مولوی در سال 2004 میلادی و در 760 صفحه از محتویات دیگر کتاب منتشر شده است که از دیوان ماموستا ملا عبدالکریم مدرس به عنوان اساس کار خود از آن سود برده¬اند. محتوای دیوان: مقدمه مرکز فکری گوران و توضیح دلایل چاپ آن دیوان؛ بحثی چند در رابطه با کارهایی که درباره مولوی صورت گرفته¬اند مانند تحقیق اشعار منتشر نشده مولوی در کتاب ( مولوی) نوشته حکیم ملا صالح و بحثی در مورد دیوان مولوی (تحقیق: صدیق مفتی¬زاده)، بازنویسی دیوان مولوی ملا عبدالکریم مدرس و اضافه کردن اشعاری که در آن دیوان وجود ندارند که بیش از 62 قطعه شعر است. |
 | دیوان مولوی (جلد اول) | كردی | این کتاب مجموعه اشعار مولوی کرد است که به وسیله استاد محمد علی قره داغی عضو فعال فرهنگستان زبان و ادبیات کردی جمع آوری و تحقیق شده است که در یک جلد 635 صفحه¬ای در سال 2015 چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب در اصل دو جلد است که در جلد اول؛ نویسنده به بیان زندگی مولوی از جوانب مختلف پرداخته است. کتاب از تولد تا وفات مولوی را در برگرفته است. آثار مولوی و آثاری که به وسیله نویسنده کتاب در مورد مولوی انجام شده است را آورده است. بررسی و تحقیق حدود 50 نسخه خطی و کشکول و بیش از 90 شعر و چند نثر مولوی و همچنین چند دست نوشته خود مولوی که برای اولین بار در همین کتاب منتشر شده است. بعد از آن اشعار مولوی بر حسب موضوع آورده شده است که این موضوعات شامل این موارد می¬شود: (دین؛ فکر و اندیشه و فلسفه؛ مناجات؛ فرهنگ و جامعه؛ اعتراض و درد دل؛ و مرثیه و نامه ها) |
 | نام کتاب:دیوان مولوی) جلد دوم | كردی | این کتاب بازخوانی و قرائتی است از اشعار دو شاعر بزرگ مولوی و نالی که به وسیله تحسین حمه غریب نوشته شده و در سال 2011 در 422 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب : این کتاب محصول دو کرسی تدریس در دانشگاه سلیمانیه بوده که در سالهای 2004 و 2005 برای دانشجویان تدریس شده¬اند. نویسنده در مقدمه روش تحقیق خود را بیان کرده است و انگیزه خود از انتخاب این عنوان (دل و دیده) را برای کتاب توضیح داده است. به بررسی تطبیقی سه شاعر بزرگ کرد؛ محوی و مولوی و نالی پرداخته است. بعد از آن در یک فصل جداگانه به تحلیل اشعار مولوی و نالی می پردازد. و در آخر به صورتی مختصر نالی و محوی را با هم مقایسه می¬کند. |
 | دیوان مولوی (جلد اول) | كردی | دکتر محمد صدیق مفتی زاده این دیوان را جمع آوری و شرح کرده و استاد محمد علی قره¬داغی آن را برای چاپ آماده کرده است. کتاب در 508 صفحه در سال 2017 چاپ شده است. محتوای کتاب : این دیوان در دو جلد چاپ شده است. جلد اول آن شامل مقدمه نویسنده یعنی دکتر صدیق مفتی زاده و همچنین استاد محمد علی قره داغی است. بعد از آن مختصری در مورد دیدگاه شیخ عبدالله شاعر مشهور به «داخی» در مورد مولوی مباحثی مطرح شده است. بعد از آن در مورد زبان گفتاری و دستور زبان رسمی و ادبی گورانی مباحثی مطرح شده است. بعد از آن چند شعری که به وسیله دکتر صدیق مفتی زاده شرح و بررسی نشده است؛ آمده است. |
 | دیوان مولوی (جلد دوم) | كردی | دکتر محمد صدیق مفتی زاده این دیوان را جمع آوری و شرح کرده و استاد محمد علی قره¬داغی آن را برای چاپ آماده کرده است. کتاب در سال 2017 و در 508 صفحه چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب دو جلدی است. جلد دوم با فهرست آن تک بیتی هایی آغاز می¬شود که فقط یکی از آنها در نسخ خطی وجود دارند. بعد از آن دیوان مولوی کرد جمع آوری و شرح شده به وسیله دکتر صدیق مفتی زاده آورده شده است.این شروح به صورت متوالی در هفته نامه کردستان منتشر می¬شد. بعد از آن منابع کتاب همچنین فهرست مصراع اول ابیات هر دو جلد دیوان به عنوان کشف الابیات آمده است |
 | دیوان مولوی ( سید عبدالرحیم معدومی) جلد اول و دوم | كردی | محمد امین اردلانی ( 1919 میلادی تا 2006 میلادی) دیوان مولوی را از کردی هورامی به کردی سورانی ترجمه کرده است و در سال 1991 میلادی جلد اول آن را در 452 صفحه منتشر کرده است. بعد عباس گوران با همکاری آمانج محمد امین اردلانی، در سال 2008 بعد از ویرایش جلد اول، جلد منتشر نشده دوم را ادغام کرد و در یک جلد و در 392 صفحه چاپ و منتشر کرد. محتوای این کتاب: کتاب مقدمه¬ای درباره مولوی و سخنانی چند از تعدادی از شاعران و نویسندگان نامی کرد درباره مولوی و چند صفحه¬ای در مورد قدرت شعری مولوی و جایگاه مولوی در تصوف، تفاوت احساس ملی این شاعر و دلیل سرودن شعر به کردی هورامی (که خود مولوی هورامی نبوده است) را شامل می¬شود. همچنین شخصیت¬هایی که در حوزه ادبیات مولوی مشغول تحقیق هستند را ذکرکرده است. پس از آن در مورد سرودن اشعار ترجمه شده و ترتیب اول قطعات شعری که به عنوان فهرست اشعار آمده است سخن به میان می آورد. |
 | دیوانی مەولەوی مەلا عەبدولكەریمی مودەڕیس | كردی | دیوانی مەولەوی مەلا عبدالكریمی مدرس ، كۆمەڵێ نووسەر كە ئەوانیش (گۆران ، محەمەدی مەلا كەریم ، حەكیم مەلا صاڵح ، ئەنوەر قادر محەمەد) پاش وەرگرتنی … |
 | مولوی و طبیعت | كردی | این کتابچه تحقیق و پژوهش ماموستا علی شیخ عمر قرداغی است که به ( باباعلی شیخ عمر قرداغی هم شناخته شده است) و در سال 1978 میلادی در 50 صفحه چاپ شده است. محتوای این کتابچه: مقدمه-ای در رابطه با طبیعت-دوستی در بین شاعران و نمود آن در اشعار آنها؛ طبیعت دوستی در اشعار مولوی و توانایی آن در احساس و زندگی انسانی به طبیعت و آوردن چند نمونه¬ای از اشعار مولوی و تطبیق و شرح آنها با چند مورد از اشعار گوران شاعر، از محتویات دیگر این کتاب است. |
 | با ئەوانەی بە كەلەپورەوە خەریك دەبن هەندێك وردبین بن – پاشكۆی ڕۆژنامەی عێراق | كردی | – |
 | یاد مردان ( جلد دوم | كردی | شیوخ نقشبندی اورامان و تعدای از مرید و منسوبان آنها- جلد دوم این کتاب با تحقیق و پژوهش ماموستای بزرگوار، ملا عبدالکریم مدرس در دو جلد و در سال 1979 میلادی چاپ و منتشر شده است. جلد اول این کتاب در ( 656) صفحه منتشر شد. با گذشت نزدیک به چهار سال جلد دوم آن در سال 1983 میلادی در ( 674) صفحه منتشر شد. محتوای این کتاب: جلد اول: به شیوه مفصل تمام جنبه¬های زندگی مولانا خالد نقشبندی را مورد بحث قرار می دهد. جلد دوم: در مورد شیوخ نقشبندی اورامان به ویژه شیخ عثمان سراج الدین، گرفتن طریقت از دست مولانا خالد و پسران شیخ عثمان سراج الدین است. بحث در مورد تعدادی از مرید و منسوبان مشهور شیوخ نقشبندی هورامان که یکی از آنها سید عبدالرحیم مشهور به مولوی است که ماموستا در صفحه ( 362 تا 488) در مورد مولوی تحت عنوان ( یاد سید عبدالرحیم مشهور به مولوی) سخن می گوید که تمام نسب و خانواده و فرزندانش را تا مسیر کسب علم و ماموستاها و سفرهایش در برمی¬گیرد. بخش دیگر آن در رابطه با دوستان و نامه¬هایی است که مولوی برای آنها فرستاده است. |
 | خانواده‌ی دانشمندان | كردی | این کتاب تالیف و جمع آوری محقق حاذق و ماموستای بزرگ کرد ملا عبدالکریم مدرس ( 1900 تا 2005) است. ماموستا محمدعلی قره¬داغی آن را آماده کرده و سرپرستی چاپ آن را بر عهده گرفته است. در سال 1984 میلادی ( 1404ق) در 632 صفحه منتشر ساخته است. همانگونه که ماموستا ملا عبدالکریم مدرس خود به آن اشاره کرده است، کتاب را به عنوان آخرین جلد کتاب ( یادی مه¬ردان) نام برده است و در تعدادی از منابع از جلد سوم " یادی مه¬ردان" اشاره شده است. محتوای این کتاب: معرفی خانواده اندیشمندان دینی کرد است که بیشتر آنها ( با تکیه بر نسب خاندان آنها که توسط علمای معتبر تایید شده است می باشد) به حضرت حسن یا حضرت حسین (ع) می¬رسند. کتاب با ذکر آن دو بزرگوار و اولاد مشهور امام حسین شروع می¬شود. بعد در مورد خانواده اندیشمندان کرد سخن می گوید که یکی از آنها سید عبدالرحیم مولوی تاوه¬گوزی مشهور به مولوی است که ماموستا بخشی از کتاب خود را در صفحات (511 تا 524) به آن اختصاص داده است. |
 | گلچینی از عقیده مرضیه مولوی | كردی | این کتاب با تحقیق و بررسی بابا شیخ علی شیخ عمر قره¬داغی است که به ( شیخ علی شیخ عمر قره¬داغی مشهور است) در سال 1985 میلادی (1404ق) در 162 صفحه منتشر شده است. محتوای کتاب متشکل است از خلاصه¬ای در مورد زندگی مولوی و ضرورت چاپ کتاب. همچنین بحثی در رابطه با علم کلام و آغاز آن و اهمیت این علم در دین مبین اسلام؛ بحث در مورد تالیف عقیده مرضیه توسط مولوی و دلیل نامگذاری آن و در پایان هم با آوردن چند نمونه¬ای از عقیده مرضیه و شرح و بررسی آنها، کتاب را تمام کرده است. |
 | عقیده مرضیه | كردی | این کتاب یکی از شاهکارهای عالم، شاعر و عارف کرد سید عبدالرحیم معدومی مشهور به مولوی است که در سال 1974 میلادی توسط ماموستای وارسته ملا عبدالکریم مدرس مورد شرح و بررسی قرار گرفت که در آن زمان به دلایلی چاپ نشد. چند سال بعد ماموستا فاتح عبدالکریم مدرس بعد از ویرایش و بازنویسی و نوشتن مقدمه و حاشیه بر روی آن، در 874 صفحه در سال 1988 میلادی ( 1407 ق) کتاب را به چاپ رساند. محتوای این کتاب: مولوی عالم و بزرگ با کردی سورانی منطقه تاوه¬گوزی در قالب شعری، نمود و تصویر علم کلام و عقاید دین مبین اسلام را در 2441 بیت شعر آورده است. ماموستا عبدالکریم مدرس هم به دلیل ارتباط روحی که با مولوی داشته است و همزمان با جایگاه بزرگی که در علوم دینی اسلامی داشت، شرح زیبایی را بر آن نوشته است. ماموستا فاتح عبدالکریم در مورد دستخط مولوی و آن دسته از دستخط¬هایی که براساس دستخط مولوی آن را نوشته¬اند و همانطور تطبیق و تصحیح دستخط¬ها و سال تالیف آنها نکات مفید و فراوانی را بیان کرده¬اند. |
 | کنگره مولوی 1988 | كردی | محتوای کتاب: تمام مقالات و تحقیقاتی را شامل می¬شود که در کنگره مولوی که در سال 1988 میلادی ارائه شده¬اند که متشکل هستند از مقدمه، برنامه کنگره مولوی و عقاید او، فاتح عبدالکریم، گشتی به افق خیال مولوی، محمد امین حبیب، مولوی و برخورد او با اطراف، له¬یلان، شاعریت مولوی، رئوف عثمان، مولوی: آثار او و چیزی در باره طبیعت. د عزالدین مصطفی رسول، دمی با ستایش و خلصه¬های مولوی- خسروجاف، - امید آشنا، برای مولای شاعران مولوی، حسیب قره¬داغی. |
 | روح مولوی | كردی | جلد اول این کتاب را پیره¬میرد شاعر، در سال 1935 میلادی و جلد دوم را در سال 1940 میلادی به نام دیوان مولوی ( اصل و روح) منتشر کرده است که ترجمه اشعار مولوی از کردی هورامی به کردی سورانی است. بعد در سال 1960 میلادی کاکه¬ی¬فلاح برای بار دوم تنها بخش ترجمه شده آن را به کردی سورانی به نام روح مولوی منتشر کرد. برای بار سوم ( این چاپ) توسط ماموستا محمد حه¬مه باقی در دو جلد و در 236 صفحه¬ منتشر کرد که در سال 1993 میلادی نیز تجدید چاپ شد. محتوای کتاب: این کتاب مقدمه¬ای است درباره زندگی مولوی و ارتباط مولوی با دوستان، امرا و بزرگمردان و تلاش¬هایی که برای معرفی مولوی و بزرگداشت آن که در سالهای قبل انجام شده است. اشعار ترجمه شده مولوی که توسط پیره¬میرد شاعر از کردی هورامی به کردی سورانی ترجمه شده¬اند؛ آن هم با تغییر رسم الخط تعدادی از کلمات و آوردن فتحه و کسره و ویرایش تعدادی از اشتباهات تایپی و جداکردن تعدادی از اشعار که در چاپ¬های قبلی بر روی هم نوشته شده بودند. |
 | مولوی، پژوهش و اشعار منتشر نشده | كردی | این کتاب حاصل پژوهش ماموستا حکیم ملا صالح است که در سال 1997 میلادی و در 236 صفحه منتشر شده است. محتوای کتاب: خلاصه¬ای در رابطه با زندگی مولوی، ارتباط او با حکام و بزرگان آن دوره و تاثیر مولوی بر شاعران معاصر خود و بعد از خود است. از محتویات دیگر آن بحث در مورد آن دسته از نسخ و منابعی است که در این کتاب از آنها برای تطبیق با دیوان مولوی ماموستا ملاعبدالکریم مدرس استفاده کرده است. از دیگر ویژگی¬های این کتاب می¬توان به اشعاری اشاره کرد که در دیوان مولوی ماموستا ملا عبدالکریم نبوده و در آنجا آمده است. |
 | احیای تاریخ علمای کرد به وسیله نسخه های خطی ( جلد اول) | كردی | این کتاب تالیف ماموستا محمد علی قره¬داغی است که نه جلد است و جلد اول آن در سال 1998 میلادی در 396 صفحه جلد اول آن انتشار یافته است. محتوای این کتاب: جمع آوری مجموعه مقالاتی در رابطه با زندگی، دستخط و نوشتارهای عالمان، شاعران و برزگمردان کرد است که قبلا به صورت زنجیروار در مجلات و روزنامه¬ها منتشر شده است. در صفحه ( 124 تا 126) این کتاب موضوعی تحت عنوان عقاید مولوی و در صفحات ( 266 و 267) موضوعی دیگر به نام معدومی و همچنین موضوعاتی دیگر در مورد مولوی بحث شده است. |
 | دیوان مولوی | كردی | – |
 | زبده عقیده | كردی | کتاب نامبرده تالیف عالم، عارف و شاعر بزرگ کرد سید عبدالرحیم معدومی مشهور به مولوی است که بر اساس رسم الخط جدید کردی توسط محمد صالح ملا محمد گلالی چاپ شده است. مدیریت چاپ و نشر در وزارت فرهنگ این کتاب را با بودجه مجله " هه¬زارمێرد" چاپ کرده است و در روزهای کنگره مولوی در سال 2000 میلادی به عنوان هدیه¬ وزارت فرهنگ در 194 صفحه تقدیم مهمانان کرده است. محتوای کتاب: این اثر به همان شیوه ( العقیده المرضیه) در مورد عقاید و علم کلام سخن می¬گوید، ولی به نحوه¬ای کوتاه و با کردی سورانی که زبان مردمان منطقه تاوه¬گوز است. با زبانی ساده که مردم عادی بتوانند آن را فهم کنند به تالیف درآورده است. در اینجا همراه با نوشتن هر شعر و شرح تعدادی از کلمات آن، تصویر دستخط مولوی هم در برابر آن گذاشته شده است. |
 | کنگره مولوی(2000) | كردی | این کتاب توسط وزارت فرهنگ و بعد از برگزاری کنگره¬ای به نام " کنگره مولوی" برای شاعر و عالم بزرگ کرد مولوی، که در سال 2000 میلادی با حضور تعداد زیادی از نویسندگان، روشنفکران و ادب دوستان داخلی و خارج از اقلیم کردستان عراق منتشر شد، توسط وزارت نامبرده چاپ و نشر یافت. تمام مقالات و پژوهش¬هایی که در روزهای کنگره ارائه شده¬اند، در 332 صفحه منتشر شد و در اختیار حضار کنگره قرار گرفت. محتوای کتاب: کتاب با مقدمه دکتر عزالدین مصطفی رسول و بحثی در مورد کتاب " زبده عقیده مولوی" شروع شده است. بعد آن دسته از مقالات و پژوهش¬هایی که در کنگره ارائه شده؛ آمده است که عبارتند از: " مولوی، زندگی و آثار، دو بحث دیگر برای مولوی، برای کنگره شاعر بزرگ مولوی در سلیمانیه، تصاویری چند از درون مولوی، دری به سوی فهم اشعار مولوی، نمادسازی در اشعار مولوی، ابعاد اجتماعی در زندگی و اشعار مولوی تاوه¬گوزی، حکیم مولوی کرد، برای کنگره مولوی، مولوی و گرمسیر، دمی با مولوی). |
 | گوڵچنی دیوانی مەولەوی | كردی | این کتاب گزیده ای از دیوان مولوی است که آقای صاحب غریبی آن را در 164 صفحه منتشر کرده است. |
 | 700لاپەڕە بەرهەمی بڵاونەكراوەی مەولەوی لە ئێران ئەدۆزرێتەوە – ڕۆژنامەی ئاوێنە | كردی | – |
 | لیریکس شاعر بزرگ کرد مولوی | كردی | این کتاب یک تحقیق ادبی در مورد زندگی و آثار علمی و همچنین چند موضوع دیگر مرتبط با شعر و سبک شعری دانشمند و شاعر بزرگ کرد مولوی است که به وسیله انور قادر محمد نوشته شده و در یک کتاب ۲۹۰ صفحه‌ای چاپ شده است |
 | دوزخ دوری زیبایی شناسی دیوان اشعار مولوی کُرد | فارسی | – |
 | ادبیات نامه و مولوی تاوه¬گوزی | كردی | این کتاب با تالیف حسن نازدار در سال 2010 میلادی و در 122 صفحه چاپ و منتشر شده است. محتوای کتاب: مقدمه آن با بحثی در رابطه با نامه و انواع آن و تاریخ و نحوه رساندن آن، نامه در ادبیات کردی و دوستان مولاناخالد ( 1779میلادی تا 1827میلادی) و نقشبندیها بحث کرده است. بعد در مورد نامه و نقش آن در زندگی مولوی بحث می کند؛ به عنوان اولین کسی که در زبان کردی سورانی هنر نامه در ادبیات را به کار برده است. |
 | الوسٌيلة في الشرح الفضيلة | عەرەبی | |
 | عُلماؤنا في الخدمة العلم و الدین | عەرەبی | |
 | بحثان في الأدب الكردي | عەرەبی | |
 | السيد عبد الرٌحيم المولوي وجهوده الكلامية | عەرەبی | |
 | حَولَ تأریخ الأدب الكرديي | عەرەبی | |
 | مجموعە مقالات و اشعار کنگرهٔ بزر گداشت مولوی کُرد سقز-شهر یور٧١ | فارسی | |
 | فوائِد الفوائِح | فارسی | |
 | مجموعە مقالات | فارسی | |
 | مەولەوی و پەخشانی کوردی | كردی | |
 | ( شبی با مولوی 2010 | كردی | این کتاب مجموعه مقالاتی را شامل می¬شود که در نشست مولوی در سال 2010 ارائه شده¬اند. کتاب در 304 صفحه و توسط مدیریت کل روشنفکری و هنری در سلیمانیه تقدیم حضار شد. محتوای کتاب: محتوای کتاب نامبرده عبارتند از:" زیباشناسی اشعار مولوی، در جستجوی اشعار مولوی، کاری تازه برای مولوی، مولوی تصویر خودآگاهی، از (سرشاته) خوانش مولوی به عنوان شاعر جنبش رمانتیک، مولوی شاعر آزار و غم، مفهوم عشق در جهان بینی مولوی، هرمنوتیک در آثار مولوی؛ تاثیر شاعران گذشته بر مولوی و تاثیر مولوی بر شاعران معاصر و بعد از خود، مولوی شاعر و دانا و مهندس جملات و کلمات، بررسی اجمالی بر روی چند جمله از آثار مولوی،خلاصه¬ای در مورد شخصیت ماموستا مولوی تاوه¬گوزی، خوانش آسیب¬شناسی در شعر مولوی، سمفونی برای اورامان، مولوی و بنیان های علم و دانش) اینها تمام موضوعات و تحقیقاتی هستند که در نشست مولوی توسط نویسندگان، محققین و ادب دوستان کرد در رابطه با مولوی ارائه شده¬اند. |
 | ادبیات نامه و مولوی تاوه-گوزی | كردی | کتاب نامبرده حاصل تحقیق و پژوهش دارا محمد عثمان است که در 252 صفحه و در سال 2010 میلادی چاپ و منتشر شده است و توسط وزارت فرهنگ و جوانان در نشست علمی مولوی شناسی که در سال 2010 برگزار شد ارائه گردید. محتوای کتاب: بعد از مقدمه نویسنده، بحثی در مورد انواع نامه و نامه شعری در ادبیات ملت¬ها آورده است. بعد زندگی مولوی و آثار او، نامه¬های شعری مولوی به زبان¬های کردی و فارسی و عربی، شخصیتهایی که مولوی برای آنها نامه فرستاده است و آنهایی هم که برای مولوی نامه فرستاده¬اند. |
 | شریعت عشق | كردی | این کتاب شرح اشعار مولوی است که توسط ماموستا همایون صاحب کریم نوشته شده است و در 656 صفحه و در سال 2010 میلادی چاپ و نشر یافته است که وزارت فرهنگ اقلیم کردستان عراق در نشست مولوی در سال 2010 میلادی آن را تقدیم حضار نمود. محتوای کتاب: شرح و بررسی اشعار مولوی بر اساس ساختارهای بیانی. دیوان مولوی ماموستا ملا عبدالکریم مدرس و کتاب مولوی ماموستا حکیم ملا صالح که چند شعر منتشر نشده مولوی در آن منتشر شده است، به عنوان منبعی اصلی در کتاب ( شه ریعه تی مه یل) نویسنده از آنها سود برده است. این جلد اشعار ( الف، ب، پ، ت، ج، چ) دیوان مولوی ماموستا ملا عبدالکریم مدرس و تعدادی دیگر از قطعات شعری که در دیوان مولوی ماموستا ملا عبدالکریم وجود ندارند را آورده است. نکته: این کتاب به دلیل وجود پاره¬ای از اشتباهات مجددا در سال 2013 میلادی با ویراستاری جدید، همراه با جلد دوم چاپ و نشر یافته است. |
 | میهرەجانی مەولەوی 2000 | كردی | این کتاب توسط وزارت فرهنگ و بعد از برگزاری کنگره¬ای به نام " کنگره مولوی" برای شاعر و عالم بزرگ کرد مولوی، که در سال 2000 میلادی با حضور تعداد زیادی از نویسندگان، روشنفکران و ادب دوستان داخلی و خارج از اقلیم کردستان عراق منتشر شد، توسط وزارت نامبرده چاپ و نشر یافت. تمام مقالات و پژوهش¬هایی که در روزهای کنگره ارائه شده¬اند، در 332 صفحه منتشر شد و در اختیار حضار کنگره قرار گرفت. محتوای کتاب: کتاب با مقدمه دکتر عزالدین مصطفی رسول و بحثی در مورد کتاب " زبده عقیده مولوی" شروع شده است. بعد آن دسته از مقالات و پژوهش¬هایی که در کنگره ارائه شده؛ آمده است که عبارتند از: " مولوی، زندگی و آثار، دو بحث دیگر برای مولوی، برای کنگره شاعر بزرگ مولوی در سلیمانیه، تصاویری چند از درون مولوی، دری به سوی فهم اشعار مولوی، نمادسازی در اشعار مولوی، ابعاد اجتماعی در زندگی و اشعار مولوی تاوه¬گوزی، حکیم مولوی کرد، برای کنگره مولوی، مولوی و گرمسیر، دمی با مولوی). |
 | تاریخ ادبیات کردی (تاریخ؛ ادب؛ دانش) | كردی | لە نووسینی عه‌لائه‌دین نه‌جمه‌دین حیسامه‌دین ناسراو به عه‌لائه‌دین سه‌جادییه (1907-1984)، له ساڵی 1952 (1371ك)دا له دووتوێی (632) لاپه‌ڕه‌دا چاپ کراوە. ناوه‌رۆكی ئه‌م كتێبه: مێژووی كورد … |
 | افقی فراسوی نقد ادبی | كردی | این کتاب که اثر دکتر رئوف عثمان است در سال 2011 در 268 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب : کتاب شامل شرح و بررسی و نقد و چند پژوهش درباره انواع ادبی و فرهنگی و مباحثی پراکنده است. هر مقاله به بررسی چند دوره و نسل مخصوص پرداخته است. نویسنده بخش مهمی از کتابش را به مولوی اختصاص داده است که شامل این عناوین می¬شود: ( شاعر بودن مولوی؛ درگاهی برای فهم اشعار مولوی؛ عنبر خاتون در میانه اشکهای همیشه زنده مولوی) |
 | دیوان مولوی براساس نسخه چاپ شده ملا عبدالکریم مدرس | كردی | این کتاب توسط حسن گوران و محمد حجازی بازنویسی شده است. اضافه کردن مجموعه¬ای از آثار منتشر نشده مولوی در سال 2004 میلادی و در 760 صفحه از محتویات دیگر کتاب منتشر شده است که از دیوان ماموستا ملا عبدالکریم مدرس به عنوان اساس کار خود از آن سود برده¬اند. محتوای دیوان: مقدمه مرکز فکری گوران و توضیح دلایل چاپ آن دیوان؛ بحثی چند در رابطه با کارهایی که درباره مولوی صورت گرفته¬اند مانند تحقیق اشعار منتشر نشده مولوی در کتاب ( مولوی) نوشته حکیم ملا صالح و بحثی در مورد دیوان مولوی (تحقیق: صدیق مفتی¬زاده)، بازنویسی دیوان مولوی ملا عبدالکریم مدرس و اضافه کردن اشعاری که در آن دیوان وجود ندارند که بیش از 62 قطعه شعر است. |
 | شریعت عشق( جلد دوم) | كردی | اثر استاد همایون صاحب کریم – سال 2013 در 590 صفحه همراه با جلد اول چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب سه جلدی شرح و توضیح اشعار مولوی است. به ویژه از دیدگاه علوم بلاغی و ادبی، اشعار بررسی شده است. نویسنده از دو کتاب (شرح دیوان مولوی علامه عبدالکریم مدرس) و (مولوی اثر استاد حکیم ملا صالح) استفاده کرده و چند غزل را هم برای اولین بار در اینجا آورده است. این جلد (جلد دوم) شامل شعرهای حروف (خ، د، ر،ز، س، ش، ص، ض، ف، ق، ک، گ) می باشد؛ که در دیوان مولوی جمع آوری شده به وسیله علامه عبدالکریم مدرس و کتاب حکیم ملا صالح و محمد حجازی و حسن گوران آمده است. |
 | شریعت عشق (جلد یکم ) | كردی | اثر استاد همایون صاحب کریم – سال 2013 در 622 صفحه چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب سه جلدی شرح و توضیح اشعار مولوی است. به ویژه از دیدگاه علوم بلاغی و ادبی، اشعار بررسی شده است. نویسنده از دو کتاب (شرح دیوان مولوی علامه عبدالکریم مدرس) و (مولوی اثر استاد حکیم ملا صالح) استفاده کرده و چند غزل را هم برای اولین بار در اینجا آورده است. در این جلد (جلد اول) اشعاری که با حروف (الف – ب- پ – ت – ج - چ) شروع می¬شوند را که علامه عبدالکریم مدرس آورده است؛ نقل کرده و چند غزلی هم به آن افزوده است که در شرح دیوان مولوی علامه عبدالکریم مدرس نیامده است. |
 | دیوانی مەعدووم (مەولەوی کورد) | كردی | |
 | یک دنیا در پهنای متن (یک پژوهش ادبی) | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است که به وسیله دکتر رئوف عثمان نوشته شده و در سال 2015 در321 صفجه چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب مشتمل است بر چند موضوع و مقاله و پژوهش و نقد ادبی که پیشتر هر کدام در مجلات یا روزنامه ها یا کنفرانس های ادبی و در مناسبتها و به صورت پراکنده ارائه شده¬اند و هم اکنون نویسنده در یک مجلد آنها را در یک کتاب مستقل و در کنار هم منتشر کرده است. چند مقاله از این مجموعه درباره مولوی است از جمله: شعر مولوی در کارزار تصوف؛ مراجع روشنفکری و ادبی کاک محمد ملا کریم و ... |
 | - مولوی و هنر شعر (یک پژوهش موضوعی) | كردی | این کتاب اثر استاد ایوب کویخا رستم است که در سال 2016 در 454 صفحه منتشر شده است. محتوای کتاب : کتاب با مقدمه¬ای کوتاه در مورد زندگی مولوی و آثار نوشته شده ایشان و عشیره تاووگویزی (خانواده مولوی) و معرفی منابع مولوی پژوهی شروع می¬شود. بعد از آن نویسنده به دسته¬بندی موضوعی اشعار مولوی در چند عنوان می¬پردازد و بر آن اساس توضیحات و پژوهشهایی را ارائه کرده است. گاه در یک شعر به چند موضوع اشاره کرده است. |
 | تصوف مولوی | كردی | این کتاب یک تحقیق علمی (پایان نامه) است که در گروه شریعت دانشگاه سلیمانیه در دانشکده علوم اسلامی به وسیله فرید حمید عبدالقاده در 135 صفحه به سال 2018 نوشته شده است. محتوای کتاب : پژوهشگر ابتدا تصوف را تعریف و معرفی کرده و بعد از آن تاریخی از تصوف در ادیان مختلف و آغاز و انواع فرق آن ارائه داده است. بعد از آن پژوهشگر به معرفی مولوی پرداخته و دیدگاه ادبای دیگر در مورد ایشان را آورده است. در انجام هم تصوف مولوی را مورد نقد و بررسی قرار داده است. |
 | دیوان عدمی (بخشی از دیوان مجید بیگ هدایتی) | كردی | كۆكراوه‌ی شیعره‌كانی مه‌جید به‌گی هه‌دایه‌تییه، له ساڵی 2011 له دووتوێی 150 لاپه‌ڕه‌دا چاپ كراوه. پێك هاتووه له پێشه‌كییه‌ك له لایه‌ن كه‌یهان عه‌زیزییه‌وه، پاشان دانانی شیعره‌كانی … |
 | گنجینه علم و فرهنگ | كردی | این کتاب اثر محمد صالح ابراهیمی متخلص و مشهوربه شه‌پۆل است که در سال 1992 در 210 صفحه چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب مجموعه¬ای است از مباحث دینی و ملی و اجتماعی و همچنین زندگینامه برخی از شاعران و شخصیتهای دینی، از جمله مولوی که در صفحات (125 - 127) در مبحث معراج یک شعر مولوی را برای این موضوع آورده است. |
 | ادبیات به مثابه رستگاری بخش (مولوی) | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است که به وسیله تحسین حمه غریب نوشته شده و در سال 2019 در 73 صفجه چاپ شده است. محتوای کتاب : نویسنده ابتدا بر این نکته تاکید می¬کند که در اشعار مولوی، قلب مرکز و نقطه محوری است. بعد به تبیین موضوع «حکمت» و تفاوت آن با «دانش» می پردازد و دیدگاه مولوی در مورد حکمت را بیان می کند و توضیح می دهد که انسان از راه عشق می تواند به آن حکمتی دست یابد که برای آن خلق شده است. بعد در زیر عنوان دنیای دوم (له سكوتی نالییه‌وه بۆ حیكمه‌تی مه‌وله‌وی – از سکوت نالی تا حکمت مولوی) در مورد دنیای دوم انسان و راه و اسباب رسیدن به آن توضیح می دهد. بعد از آن در مورد موضوع شرم در ادبیات توضیح می دهد و اهمیت شرم را در زندگی انسان توضیح می دهد. در انتها در مورد فلسفه مولوی و زندگی فلسفی مولوی بحث کرده است. |
 | نگاهی نو به زندگی و آثار شاعر کرد «پیرمرد» (جلد اول) | كردی | پژوهشی ادبی در مورد زندگی و آثار شعری شاعر مشهور کرد «پیرمرد» که به وسیله امید آشنا نوشته شده و در سال 2001 در 450 صفحه به چاپ رسیده است. موضوع کتاب: نویسنده اشعار و نامه های شعری پیرمرد شاعر را بر اساس روابط او با سایر شاعران و مشاهیر کرد مرتب کرده و دلایل کتابت آن را نوشته است و گاه توضیحاتی را در مورد برخی از اشعار نوشته است. در خصوص مولوی؛ نویسنده چند شعر را از مولوی نقل کرده که پیرمرد آن را از فارسی به کردی برگردانده است یا از لهجه گورانی به کرمانجی نقل کرده و دلایل سرودن آنها را نوشته است. |
 | آنتولوژی – گزیده ادبی | كردی | چند مقاله در نقد ادبی نوشته چند تن از نویسندگان که به وسیله خبات عارف جمع آوری و آماده چاپ شده است و در سال 1999 جاپ شده است. |
 | باران سلیمانیه | كردی | این کتاب یک تحقیق ادبی در مورد چند تن از شاعران کرد است که به وسیله محمد صالح دیلان نوشته شده و امید آشنا آن را آماده چاپ کرده است و در سال ۱۹۹۶ چاپ شده است. |
 | باغچه شاعران (زندگینامه و شعر 41 نویسنده کرد) | كردی | این کتاب یک تحقیق ادبی در مورد شاعران کرد است که به وسیله عبدالعظیم ماوتی و عبدالقادر صالح در سال ۱۹۷۰ چاپ شده است. |
 | متون ادب کردی | كردی | لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژوویی و ئەدەبییە ، له لایه‌ن عه‌لائه‌ددين سه‌جادییه‌وه نووسراوه و له دووتوێی كتێبێكی (229) لاپه‌ڕه‌ییدا له ساڵی 1978 (1398ک)دا لەچاپ دراوه. ناوه‌رۆكی كتێب: لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی … |
 | دل و دیده ؛ دل مولوی و دیده نالی قرائتی از اشعار مولوی و نالی | كردی | این کتاب بازخوانی و قرائتی است از اشعار دو شاعر بزرگ مولوی و نالی که به وسیله تحسین حمه غریب نوشته شده و در سال 2011 در 422 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب : این کتاب محصول دو کرسی تدریس در دانشگاه سلیمانیه بوده که در سالهای 2004 و 2005 برای دانشجویان تدریس شده¬اند. نویسنده در مقدمه روش تحقیق خود را بیان کرده است و انگیزه خود از انتخاب این عنوان (دل و دیده) را برای کتاب توضیح داده است. به بررسی تطبیقی سه شاعر بزرگ کرد؛ محوی و مولوی و نالی پرداخته است. بعد از آن در یک فصل جداگانه به تحلیل اشعار مولوی و نالی می پردازد. و در آخر به صورتی مختصر نالی و محوی را با هم مقایسه می¬کند. |
 | ئەدەبی کوردی | كردی | |
 | گۆران (نوشته ها و نثر و ترجمه های گوران) | كردی | این کتاب یک تحقیق و پژوهش ادبی در مورد شاعر بزرگ کرد استاد گوران است است که به وسیله امید آشنا که کتابی (176 ) صفحه‌ای چاپ شده است. |
 | تاریخ سلێمانی | كردی | |
 | محمود پاشای جاف | كردی | این کتاب یک تحقیق و پژوهش در مورد محمود پاشای جاف است که به وسیله امید آشنا در ۴۰ صفحه نوشته و چاپ شده است. |
 | پەیامی هەورامان (مێژوو،جوگرافیا،زمان،دین) | كردی | |
 | ) شکار آفتاب (نقد و تحقیق ادبی) | كردی | این کتاب یک پژوهشنامه مادبی است که از مجموعه مقالات مختلفی تشکیل شده است که در مناسبتهای مختلفی به وسیله استاد محمد حمه باقی کتابت شده است و در 154 صفحه به چاپ رسیده است. موضوع کتاب: نویسنده در مقاله ای تحت عنوان « مه‌وله‌وی یان گه‌ڕانه‌وه بۆ سه‌رچاوه« » مولوی یا بازگشت به اصل» یک پژوهش دقیقی را در مورد اشعار و ویژگیهای مولوی انجام داده است و در آن نوشته است که مولوی به وسیله اشعارش هم سبک ادبی گورانی را ثروتمندتر کرده است هم توانسته است استقلال منهجی و روش منحصر به فرد خود را حفظ کند. نویسنده بعد از آن ویژگیهای شعری مولوی و تفاوت آن را با شعر شاعران دیگر بیان می کند که عبارتند از «طبیعت و بومی بودن و تصوف». توجه به طبیعت یکی از ویژگیهای مهم شعر مولوی است و اگر تصوف را از شعر برخی از شاعران دیگر برداریم مطلبی برای آنان نمی ماند حال آنکه اگر تصوف را از شعر مولوی برداریم مهمترین ویژگی آن توجه به وطن و طبیعت است. همچنین بومی بودن را از مهمترین ویژگیهای شعر مولوی دانسته است. |
 | ژانر رومانتیک در ادب کردی | كردی | این کتاب یک اثر پژوهشی در مورد سبک ادبی و شعری برخی از شاعران کرد است که به وسیله خورشید رشید احمد نوشته شده و در سال 1989 در 400 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب: نویسنده در ابتدا در مورد ادبیات رومانتیک و آغاز آن در تاریخ ادبیات اروپا و ویژگیهای مخصوص آن و تفاوتهای آن با ادبیات کلاسیک بحث می¬کند. بعد سبک رومانتیک در ادب کردی را مورد نقد و بررسی قرار می¬دهد. بعد از آن نویسنده به سراغ سبک ادبی گوران می رود و انگیزه های شعری گوران و اهمیت آن و تفاوتهای آن با ادبیات کلاسیک را بیان می¬کند. در مورد چالشهایی که ادب کردی با آن روبرو است بحث می کند و ظاهر و محتوای شعر کردی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد و برای آن نمونه هایی ذکر می کند. در آخر اشعار چند تن از شعرای سبک رومانتیک را آورده است. |
 | الشیخ معروف النودهی البرزنجی | عەرەبی | |
 | یاقووت و زمڕووتی کوردیی (بەرگی چوارەم) | كردی | |
 | ژیناوەری زانایانی کورد لە جیهانی ئیسلامەتی یا گەنجینەی فەرهەنگ و زانست | كردی | |
 | کشکول حاج محمود یارویس | كردی | این کتاب یک پژوهش در حوزه ادبیات است که به وسیله عثمان محمد هورامی در ۲۸۸ صفحه چاپ شده است |
 | زانایانی پیرخدری لە بووژاندنەوەی مێژووی زانایانی کورد لە ڕێگای دەستخەتەکانیانەوە | كردی | |
 | تاریخ اندیشه کرد | كردی | این کتاب تحقیقی ادبی است که به قلم ماموستا حعفر (فاضل کریم احمد) در مورد هفت تن از شعرای کرد نوشته شده و در 624 صفحه جاچ شده است. |
 | بارانە ووشە(بەرگی یەکەم) | كردی | |
 | چەند باسێکی ئەدەبی و کۆمەڵایەتی و لێکۆڵینەوە لە هەندێکیان | كردی | |
 | روزگار زندگی: یادداشتها و خاطرات علامه عبدالکریم مدرس | كردی | این کتاب مجموعه خاطرات علامه مدرس است که به وسیله رئوف محمودی جمع آوری و بازنویسی شده است و در سال 2015 در 408 صفحه چاپ شده است. محتوای کتاب : مقدمه کتاب شامل انگیزه نویسنده از نوشتن خاطراتی است که از ابتدای زندگی تا سال 1969آنها را یادداشت کرده و در آن از اصل و نسب خود و دوران کودکی و دوران طلبگی و بعد از آن دوران تدریس در بیاره سخن گفته است. از علمای بیاره و حلبچه سخن به میان آورده است و سرانجام از سفر خود از بیاره به بغداد یاد کرده است. در صفحات (80 و 81 و 82 و 83 و 141) و صفحات دیگر از مولوی سخن به میان آورده است. |
 | مرگ و زندگی در آثار مولوی کرد و مولانای رومی | كردی | به عنوان رساله دکترا به وسیله دکتر صبور عبدالکریم (شکار) نوشته شده و در سال 1392 در کتابی در 522 صفحه توسط چاپخانه تهران منتشر شده است. محتوای کتاب : این کتاب مطالعه¬ای تطبیقی بین اشعار دو شاعر بزرگ مولانا جلال الدین رومی و سید عبدالرحیم مولوی در مورد مرگ و زندگی است. در این مطالعه تطبیقی، کتاب «مثنوی جلال الدین رومی » و گاه «دیوان شمس» و دیوان اشعار مولوی کرد به عنوان منابع اصلی معرفی شده¬اند. نویسنده بر موضوع مرگ و زندگی از دیدگاه ادیان مختلف و فلسفه و عرفان اسلامی تمرکز داشته و پس از بررسی و نقد موضوع موضوع مرگ و انواع آن؛ به بررسی تطبیقی دیدگاه این دو شاعر بزرگ پرداخته است. |
 | مولوی شاعر درد و غم (پژوهش) | كردی | این کتاب اثر پژوهشی حه‌مه‌كه‌ریم هه‌ورامی است که در 476 صفحه و در سال 2013 چاپ شده است. محتوای کتاب : این کتاب یک اثر پژوهشی و تحقیقی در مورد اشعار مولوی کرد است. نویسنده دیوان اشعار مولوی جمع آوری شده به وسیله علامه عبدالکریم مدرس و شروح ایشان را کتاب مبنای خود قرار داده است و خود نویسنده چندین موضوع و مقاله بر آن افزوده است که شامل (نقل اقوال پژوهشگران حوزه مولوی شناسی و کسانی که مولوی را به جامعه معرفی کردند؛ شاعرانی که پیش از مولوی اشعاری به شیوه هورامی سروده¬اند. ژانرهای ادبی و اندیشه تصوف و منظومه فکری در عصر مولوی) می¬شود |
 | انجمن ادیبان | كردی | این کتاب در 74 صفحه و در سال 1920 میلادی – 1339 هجری قمری در چاپخانه ترجمان حقیقت در استانبول چاپ شده است. محتوای کتاب : در این کتاب مختصری از زندگینامه آن دسته از شاعران کرد که مشهور بوده و تا آن زمان هیچ زندگینامه و ترجمانی از آنها نوشته نشده بودند آمده است. این شاعران عبارتند از: مولانا ضیاءالدین خالد؛ ملا خدر نالی؛ شیخ رضا؛ سید عبدالرحیم مولوی و چند شاعر دیگر. نویسنده از هر کدام از این شعرا چند نمونه شعری هم آورده است. در صفحات (5، 7، 8، 9، 110، 111، 112، 123، 124، 125، 126، 127، 128) در مورد مولوی مباحثی مطرح شده است. می¬توان گفت که این کتاب اولین کتابی است که برای اولین بار در مورد زندگی و اشعار مولوی مطالبی را نوشته است. |
 | دیوان مولوی کرد | كردی | این کتاب به وسیله سید ابراهیم ستوده جمع آوری و مقابله شده است و در سال 1394 هجری شمسی – 2015 میلادی در 388 صفحه در چاپخانه شوان سنندج چاپ شده است. محتوای کتاب : مقدمه کتاب در مورد روش و جمع آوری اشعار نوشته شده است. مختصری در مورد زندگی مولوی و همچنین روابط اجتماعی وی نوشته شده است. در این دیوان 295 شعر از مولوی چاپ شده است و هیچ شرح و توضیحی برای اشعار ارائه نشده است. استاد ستوده برای جمع آوری اشعار؛ منابع مستقل خود را داشته است. |
 | دوگانگی متضاد در اشعار غنایی مولانای رومی و مولوی تاووگویزی. | كردی | این کتاب پایان نامه کارشناسی ارشد آقای لهون قادر عبدالرحمن است که در سال 2014 در 208 صفحه نوشته شده است. محتوای کتاب: نویسنده ابتدا در مورد دوگانگی متضاد و در برابر هم در زمینه های مختلف معرفت شناسی توضیح می دهد. بعد همان مباحث را در اشعار دو شاعر مولوی رومی و مولوی کرد از لحاظ ساختارشناسی و سلامت و درستی آن مورد بررسی قرار می دهد. بعد موضوع را از منظر ایستایی و ناپویایی مورد کنکاش قرار می دهد. ابتدا روش ایستایی را از نظر مبانی فلسفی آن بیان می کند بعد الگوواره عرفان افلاطونی را به عنوان نمونه می آورد. بعد در یک عنوان مستقل، تجربه ایستایی را در شعر مولانای رومی و مولوی کرد با آوردن چند نمونه شعری تبیین می کند. در آخر مبانی اصلی و ریشه ای ایستایی بودن شعر مولانای رومی و مولوی کرد را بیان می کند و در مورد نتایج دوگانگی متضاد در آثار این دو شاعر مطالبی را آورده است. |
 | در جستجوی معانی شعر (بازخوانی گزیده ای از اشعار کردی) | كردی | این کتاب بررسی و بازخوانی منتقدانه اشعاری از شعرای کرد است مانند (نالی؛ کردی؛ محوی؛ مولوی) که به وسیله عطا قره داغی نوشته شده و در سال 2006 در 300 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب: کتاب یک پژوهش منتقدانه در حوزه ادب کردی است. نویسنده تلاش کرده است که با استفاده از روشهای نقد ادبی، نقاط مشترک متون شعر کلاسیک و نو را با استفاده از ذوق شعری و پرسشهای ادبی و شعری و جهان بینی و مفاهیم شعری پیدا کند. نویسنده چند شاعر کرد را انتخاب کرده و برخی از اشعار آنان را در معرض پژوهش منتقدانه قرار داده است. مولوی هم به عنوان یکی از شعرای کلاسیک کردی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. شاعر موضوع ترس از مرگ و افسانه آب حیات را در شعر (وعده سفید- واده ی سفید) مورد نقد و بررسی قرار داده و مفاهیم آن را بررسی کرده است. |
 | ادب و تاریخ: (پژوهشی در گلزاری از ادب و اسناد تاریخی کرد ). | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است در مورد ادب و شعر و سبک شعری برخی از شاعران کرد که به وسیله محمد حمه باقی نوشته شده و در سال 2013 در 471 صفحه به وسیله چاپخانه مکریانی در اربیل به چاپ رسیده است. محتوای کتاب: نویسنده در این کتاب در مورد چند تن از ادبا و شعرای کرد مطالبی نوشته است. یکی از شاعرانی که در این کتاب نام او آمده و اشعارش مورد نقد و بررسی قرار گرفته است؛ شاعر و دانشمند بزرگ کرد مولوی تاوگویزی است. نویسنده ابتدا در مورد جایگاه ادبی مولوی در میان شاعران گوران و اورامی سخن گفته و در مورد جایگاه مولوی از نظر دینی و اجتماعی از دیدگاه مردم و ملت خود و همچنین نزد حکومتداران و میرنشینان اردلان و بابان و حتی در میان قاجار سخن گفته است. نویسنده توضیح داده است که شعر هیچکدام از شعرای کرد به اندازه شعر مولوی رنگ و بوی وطنی و بومی را نداشته و هیچکدام به اندازه او بومی و متعلق به منطقه نیستند. نویسنده چندین شعر او را برای نمونه آورده است و معنا و هدف و نکات بلاغی آن را بیان کرده است و در انتها در مورد موسیقی و ابزارآلات آن در شعر مولوی نکات جالبی نوشته است. |
 | جایگاه دین در شعر کلاسیک کردی (کرمانجی جنوبی) | كردی | این کتاب پژوهشی است در مورد تاثیر دین در شعر کلاسیک کردی و ارتباط شاعرانی مانند (نالی؛ سالم؛ کردی؛ مولوی؛ حاجی قادر کویی و ...) با مبانی دینی که به وسیله نوزاد کلهر نوشته شده و در سال 2008 در 254 صفحه به چاپ رسیده است. محتوای کتاب: نویسنده در مقدمه این کتاب به این موضوع اشاره می کند که دین تا چه مقدار بر اندیشه شاعران کلاسیک کردی تاثیر داشته است. د رمورد شاعر و دانشمند کرد مولوی، ابتدا نویسنده مختصری در مورد زندگی او سخن می گوید و بعد توضیح می دهد که دین تا چه مقدار بر آثار او سایه افکنده است . بعد توضیح می دهد که دین بر مولوی تاثیر گذاشته است و خود او نه تنها شاعر توانایی بوده است بلکه دانشمند و عالم دینی معتبر و بزرگی به شمار می آید و کتابهایی در مورد اندیشه دینی نوشته است. نویسنده بعد از آن چند نمونه از شعر مولوی را در مورد زندگینامه پیامبران و روز قیامت و حشر و نشر انسانها می آورد. |
 | گلستان (زندگینامه مشاهیر و شاعران کرد) | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است در مورد زندگینامه شاعران و مشاهیر کرد که به وسیله ملا سامان حلبچه ای نوشته شده و در سال 2017 در 339 صفحه به چاپ دوم رسیده است. محتوای کتاب: نویسنده در این کتاب پژوهشی را در مورد چند شاعر و چهره مشهور کرد انجام داده است که شاعر و دانشمند کرد مولوی هم یکی از آنهاست. ابتدا مختصری از زندگینامه علمی مولوی و روابط اجتماعی او را نوشته و بعد از آن به معرفی آثار علمی او پرداخته و نمونه اشعاری را آورده است. در پایان برخی از ویژگیهای شعر مولوی را ذکر کرده و چند بیتی را شرح و توضیح داده است. |
 | مه‌وله‌وی و ته‌قینه‌وه‌ی زمان | كردی | ئه‌م كتێبه له نووسینی مامۆستا حه‌كیم مه‌لا ساڵحه، له دووتوێی (156) لاپه‌ڕه‌دا و له ساڵی 2008دا له‌چاپ دراوه. كارێكی به‌راوردكاری له‌نێوان دوو شاعیری گه‌وره كه … |
 | به سوی دنیای شاعرانه چند شاعر | كردی | یک پژوهش علمی در مورد شعر برخی از شاعران کرد که به وسیله جمال غمبار در سال 2008 در 204 صفحه نوشته شده است. |
 | روح و خیال (دیدگاههایی در مورد شعر کردی) | كردی | این کتاب مجموعه مقالاتی است که به وسیله چند تن از نویسندگان و متخصصان حوزه ادبیات نوشته شده و قبلا در روزنامه آینده منتشر شده است که به وسیله سردبیر روزنامه در 457 صفحه منتشر شده است. |
 | سرآغاز نقد ادبی در شعر کلاسیک کردی – از آغاز تا جنگ اول جهانی | كردی | این کتاب که در مورد تحقیق ادبی است به وسیله عبدالله یاسین آمدی نوشته شده و در 114 صفحه به چاپ رسیده است. |
 | زبان و ادب | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی در مورد زبان و ادبیات است که به وسیله حسن صلاح مشهور به سوران در سال ۱۳۶۸ شمسی در تهران چاپ شده است. |
 | خرمان- شارا | كردی | این کتاب به وسیله کریم زند نوشته شده و 633 صفحه است و در سال 2003 چاپ شده است. |
 | ارمغان پیرانشهر (شعله ای از آتشگاه خاموش گذشتگان) | كردی | کتاب تحقیق و پژوهشی است ادبی که به وسیله محی الدین برشان در 328 صفحه نوشته شده و در سال 1384 شمسی چاپ و منتشر شده است. |
 | تأریخ سلێمانی وَۆلآتي دووری زۆر قه‌دیمه‌وه تا اولی احتلال (1918م) | كردی | این کتاب یک پژوهش تاریخی در مورد شهر سلیمانیه و چند تن از مشاهیر آن است که به وسیله محمد امین زکی بگ نوشته شده و در 330 صفحه چاپ شده است. |
 | درباره تاریخ ادبیات کردی | كردی | این کتاب که یک پژوهش در حوزه ادبیات است عبارت است از ۱۴ رساله و مقاله که در مجلات علمی بغداد و سلیمانیه به وسیله دکتر معروف خزنه دار نوشته شده است و به وسیله خود ایشان در ۵۱۳ صفحه جمع آوری و چاپ شده است. |
 | پیامبر (ص) در قلب شاعران کرد | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است در مورد توجه و اهتمام شاعران کرد به پیامبر که به وسیله عثمان عمر سنگاوی آماده چاپ شده و 269 صفحه است. |
 | تاریخ ادبیان کردی – جلد سوم | كردی | این کتاب یک پژوهش ادبی است در مورد تاریخ ادبیات کردی در قرن نوزدهم که به وسیله معروف خزنه‌دار در ۴۴۰ صفحه نوشته شده است. |
 | چند مبحث ادبی و اجتماعی و تحلیل برخی از آنها | كردی | این کتاب یک تحلیل ادبی در مورد اشعار برخی از شاعران مشهور کرد است که به وسیله عالیه عبدالکریم مدرس در84 صفحه نوشته و چاپ شده است. |
ڕۆژنامەو گۆڤارەکان
ئەو بەرهەمانەی کە لە ڕۆژنامە و گۆڤارەکاندا دەربارەی بەرهەمەکانی مەولەوی بڵاوکراونەتەوە، بۆ زانیاری زیاتر دەربارەی بەرهەمەکە و بینینی کۆپی ئەلەکترۆنی کلیک بکە لە وێنە یاخود ناوی کتێبەکان.
 | گەشتێک بە جیهانی مەولەوی دا – گۆڤاری بەیان | كردی | گه‌شتێك به جیهانی مه‌وله‌ویدا له ئاماده‌كردن و نووسینی ئه‌نوه‌ر قادر محه‌مه‌د ، نووسه‌ر لێكدانه‌وه بۆ سیان له شیعره‌كانی مه‌وله‌وی ده‌كات و تێیدا باس له سۆفیزم … |
 | هەوەڵین تێکستۆلۆگی کوردی – ڕۆژنامەی عێراق | كردی | هەوەڵین تێکستۆلۆگی کوردی له نووسین و ئاماده‌كردنی حسنی قزڵجی ،نووسه‌ر ئه‌و هه‌وڵ و ماندوبوونه‌ی مامۆستا مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌رریس بۆ كۆكردنه‌وه و لێكدانه‌وه و به‌چاپگه‌یاندنی دیوانی … |
 | لە شیعرەکانی مەولەوی و خانای قوبادی – ڕۆژنامەی عێراق | كردی | له ژماره 2ی پاشكۆی ڕۆژنامه‌ی عێراق ساڵی 1977 ، شیعرێكی مه‌وله‌وی بڵاوكراوه‌ته‌وه به‌ناوی (نه‌هات و نه‌هات )، كه مه‌وله‌وی له شه‌وی به‌راتتدا بۆ دۆستێكی هۆناوه‌ته‌وه … |
 | شارۆیەك لە باخچەی ئەدەبی كوردی | كردی | شارۆیه‌ك له باخچه‌ی ئه‌ده‌بی مه‌وله‌وی له نووسینی محه‌مه‌د عه‌لی قه‌ره‌داغی كه باس له ئاڵۆزی و سه‌ختی گه‌ڕان به‌دوای ده‌ستنووس و شیعری مه‌وله‌وی و دۆزینه‌وه و … |
 | عەلی عاشق و عەلی حەریری و ئاسۆیەكی ڕوناكتر – پاشكۆی ڕۆژنامەی عێراق | كردی | – |
| با ئەوانەی بە كەلەپورەوە خەریك دەبن هەندێك وردبین بن – پاشكۆی ڕۆژنامەی عێراق | كردی | – |
 | عەقیدەی مەولەوی- گۆڤاری ڕۆشنبیری نوێ | كردی | – |
 | مەولەوی موزیكایەكی شیعریی و سۆزێكی سۆفیگەرانە – گۆڤاری رۆڤار | كردی | ئه‌م گۆڤاره (ڕۆڤار) بڵاوكراوه‌یه‌كی ڕۆشنبیرییه و هه‌ر ژماره‌ی تایبه‌ته به داهێنه‌رێكی كورد ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م دوو مانگ جارێك له شاری سلێمانی چاپی ده‌كات … |
 | دەستنوسەکە هی مەولەوی تاوگۆزی نییە و هیچ قسەیەکیش هەڵناگرێت -ڕۆژنامەی كۆمەڵ ئەدەب و هونەر | كردی | – |
 | الأدب الأسلامي-عبد الرحیم المولوی شاعر العقیدةو الطبیعة | عەرەبی | |
 | مَولَوي في وثائق قديمة | عەرەبی | |
 | گۆڤاری ئەکادیمیای کوردی-شارۆیەکی دیکە لە باخچەی ئەدەبی مەولەوی دا | كردی | |
 | عقیده مولوی | كردی | مولوی عالم و شاعر با زبانی ساده و به کردی سورانی منطقه تاوه¬گوز، در 110 بیت عقیده اسلامی را در قالب شعر برای مبتدیان شرح داده است. ماموستا محمد علی قره¬داغی در سال 1977 میلادی در کتابچه¬ای 24 صفحه ای و با حمایت مجمع علمای کرد آن را منتشر ساخته است. محتوای این کتابچه: مقدمه ماموستا محمدعلی قره¬داغی در رابطه با نحوه به دست آوردن این دستخط و تغییر رسم الخط اشعار به رسم الخط کردی. ایشان در هر جایی هم که لازم به شرحی بوده باشد در حاشیه کتابچه آن را شرح کرده است. |
 | تحقیق در ادب کردی | عەرەبی | -- این کتاب نوشته لوسی پول مارگرێت و "K. A. B" است که در سال 1937 در پاریس چاپ شده است. در سال 1939 رفیق حلمی آن را از فرانسوی به عربی ترجمه کرده است و امین فیضی بیگ مقدمه¬ای بر آن نوشته است. این کتاب 76 صفحه بوده و در بغداد چاپ شده است. محتوای کتاب : در این کتاب مباحثی در مورد زبان کردی به عنوان یکی از زبانهای آریایی آمده است. بعد در مورد چند شاعر از شعرای بزرگ کرد مطالبی را آورده است که شامل حاجی قادر کویی و تره-ماخی و مولوی و دیگران می¬شود. در این کتاب به وسیله خانم لوسی چند شعر از این شعرا به زبان فرانسه ترجمه شده است که رفیق حلمی هم آنها را به عربی ترجمه کرده است. در صفحه 48 این کتاب مطالبی در مورد مولوی که همعصر حاجی قادر کویی بوده آمده و یک رباعی از اشعار مولوی را به عنوان نمونه ذکر کرده است. |